Deuteronomium

DEUTERONOMIUM 32

Cân Moses

¹ Nefoedd a daear,

gwrandwch beth dw i'n ddweud!

² Bydd beth dw i'n ddweud fel cawod o law,

a'm dysgeidiaeth fel diferion o wlith;

bydd fel glaw yn disgyn ar borfa,

neu law mân ar laswellt.

³ Wrth i mi gyhoeddi enw'r ARGLWYDD,

dwedwch mor fawr yw ein Duw!

⁴ Mae e fel craig, a'i waith yn berffaith;

mae bob amser yn gwneud beth sy'n iawn.

Bob amser yn deg ac yn onest –

yn Dduw ffyddlon sydd byth yn anghyfiawn.

⁵ Ond mae ei bobl wedi bod yn anffyddlon,

a heb ymddwyn fel dylai ei blant – a dyna'r drwg.

Maen nhw'n genhedlaeth anonest, sy'n twyllo.

⁶ Ai dyma sut dych chi'n talu'n ôl i'r ARGLWYDD?

Dych chi'n bobl mor ffôl!

Onid fe ydy'ch tad chi, wnaeth eich creu chi?

Fe sydd wedi'ch llunio chi, a rhoi hunaniaeth i chi!

⁷ Cofiwch y dyddiau a fu;

meddyliwch beth ddigwyddodd yn y gorffennol:

gofynnwch i'ch rhieni a'r genhedlaeth hŷn –

byddan nhw'n gallu dweud wrthoch chi.

⁸ Pan roddodd y Goruchaf dir i'r cenhedloedd,

a rhannu'r ddynoliaeth yn grwpiau,

gosododd ffiniau i'r gwahanol bobloedd

a rhoi angel i ofalu am bob un. ^Ref

⁹ Ond cyfran yr ARGLWYDD ei hun oedd ei bobl;

pobl Jacob oedd ei drysor sbesial.

¹⁰ Daeth o hyd iddyn nhw mewn tir anial;

mewn anialwch gwag a gwyntog.

Roedd yn eu cofleidio a'u dysgu,

a'u hamddiffyn fel cannwyll ei lygad.

¹¹ Fel eryr yn gwthio'i gywion o'r nyth,

yna'n hofran a'u dal ar ei adenydd,

dyma'r ARGLWYDD yn codi ei bobl

ar ei adenydd e.

¹² Yr ARGLWYDD ei hun oedd yn eu harwain,

nid rhyw dduw estron oedd gyda nhw.

¹³ Gwnaeth iddyn nhw goncro'r wlad heb rwystr, ^Ref

a chawson nhw fwyta o gynnyrch y tir.

Rhoddodd fêl iddyn nhw ei sugno o'r creigiau,

olew olewydd o'r tir caregog,

¹⁴ caws colfran o'r gwartheg, a llaeth o'r geifr,

gyda braster ŵyn, hyrddod a geifr Bashan.

Cefaist fwyta'r gwenith gorau

ac yfed y gwin gorau.

¹⁵ Ond dyma Israel onest ^Ref yn pesgi, a dechrau strancio –

magu bloneg a mynd yn dewach a thewach!

Yna troi cefn ar y Duw a'i gwnaeth,

a sarhau y Graig wnaeth ei hachub;

¹⁶ ei wneud yn eiddigeddus o'r duwiau paganaidd,

a'i bryfocio gyda'u heilunod ffiaidd.

¹⁷ Aberthu i gythreuliaid, nid i Dduw –

duwiau doedden nhw'n gwybod dim amdanyn nhw;

y duwiau diweddaraf,

duwiau doedd eich hynafiaid yn gwybod dim amdanyn nhw.

¹⁸ Anwybyddu'r Graig wnaeth dy genhedlu,

ac anghofio'r Duw ddaeth â ti i fod.

¹⁹ Gwelodd yr ARGLWYDD hyn, a'u gwrthod,

am fod ei feibion a'i ferched wedi'i wylltio.

²⁰ Meddai, “Dw i'n mynd i droi cefn arnyn nhw,

a gweld beth fydd yn digwydd iddyn nhw.

Maen nhw'n genhedlaeth anonest,

yn blant sydd mor anffyddlon.

²¹ Maen nhw wedi fy ngwneud i'n eiddigeddus gyda'u duwiau ffals,

a'm digio gyda'u delwau diwerth.

Bydda i'n gwneud i chi fod yn eiddigeddus o rai nad ydyn nhw'n genedl,

a'ch gwneud yn ddig drwy fendithio pobl sy'n deall dim.

²² Mae tân wedi'i gynnau – dw i mor ddig!

Bydd yn llosgi i ddyfnder y ddaear.

Bydd yn difa'r tir a'i gynnyrch,

ac yn llosgi hyd sylfeini'r mynyddoedd.

²³ Bydd trychinebau di-baid yn eu taro;

bydda i'n defnyddio fy saethau i gyd.

²⁴ Byddan nhw'n marw o newyn,

yn cael eu dinistrio gan haint,

a brathiadau chwerw anifeiliaid gwyllt

a nadroedd gwenwynig.

²⁵ Bydd cleddyf yn lladd pobl y tu allan,

a phawb yn cuddio yn eu dychryn y tu mewn –

dynion a merched ifanc, plant bach a henoed.

²⁶ Gallwn fod wedi dweud, ‘Dw i am eu torri nhw'n ddarnau,

a gwneud i bobl anghofio eu bod nhw wedi bodoli.

²⁷ Ond roedd gen i ofn ymateb y gelynion;

y bydden nhw'n camddeall ac yn dweud,

“Ni sydd wedi ennill! Ni sydd wedi gwneud hyn!

Dydy'r ARGLWYDD wedi gwneud dim!”’

²⁸ Does gan bobl Israel ddim sens!

Dŷn nhw'n deall dim!

²⁹ Petaen nhw'n ddoeth, bydden nhw'n deall,

ac yn sylweddoli beth fydd yn digwydd yn y diwedd.”

³⁰ Sut mae un gelyn yn gallu gwneud i fil o Israel ffoi,

a dau yn gyrru deg mil ar ffo,

oni bai fod eu Craig wedi'u gwerthu nhw,

a'r ARGLWYDD wedi gadael iddyn nhw fynd?

³¹ Dydy ‛craig‛ ein gelynion ddim fel ein Craig ni –

mae'r gelynion eu hunain yn cydnabod hynny!

³² Mae eu gwreiddiau'n mynd yn ôl i Sodom,

a'u gwinwydden yn tyfu ar gaeau teras Gomorra.

Mae eu grawnwin yn llawn gwenwyn,

a'u sypiau o ffrwyth yn chwerw.

³³ Mae'r gwin fel gwenwyn nadroedd,

gwenwyn marwol gwiberod.

³⁴ “Onid ydw i'n cofio'r cwbl?” meddai'r ARGLWYDD,

“Onid ydw i wedi'i gadw dan glo yn fy stordai?

³⁵ Fi sy'n dial, ac yn talu nôl.

Byddan nhw'n llithro –

mae trychineb ar fin digwydd iddyn nhw,

a'r farn sydd i ddod yn rhuthro draw!”

³⁶ Bydd yr ARGLWYDD yn rhyddhau ei bobl,

ac yn tosturio wrth ei weision,

wrth weld eu bod nhw heb nerth,

a bod neb ar ôl, yn gaeth nac yn rhydd.

³⁷ Bydd e'n gofyn, “Ble mae eu duwiau nhw nawr?

Ble mae'r graig lle roedden nhw'n ceisio cysgodi

³⁸ – y duwiau wnaeth fwyta eu haberthau gorau,

ac yfed gwin yr offrymau o ddiod?

Gadewch iddyn nhw'ch helpu chi;

gadewch iddyn nhw edrych ar eich ôl chi!

³⁹ Dw i eisiau i chi ddeall mai fi, ie fi ydy e!

Does dim duw arall ar wahân i mi.

Mae gen i awdurdod i ladd ac i roi bywyd,

awdurdod i anafu ac i iacháu,

a does neb yn gallu fy stopio!

⁴⁰ Dw i'n addo ar fy llw,

‘Mor sicr â'm bod i yn byw am byth,

⁴¹ dw i'n mynd i hogi fy nghleddyf disglair,

a gafael ynddo i gosbi;

Dw i'n mynd i ddial ar y gelynion,

a thalu'n ôl i'r rhai sy'n fy nghasáu!

⁴² Bydd fy saethau wedi meddwi ar waed,

a'm cleddyf yn darnio cnawd –

gwaed y rhai wedi'u lladd a'r caethion,

prif arweinwyr y gelyn!’”

⁴³ Llawenhewch, genhedloedd, gyda'i bobl;

bydd yn dial am ladd ei weision.

Mae'n mynd i ddial ar y gelynion,

a gwneud iawn am beth a wnaethon

i'w dir ac i'w bobl.

Duw yn gadael i Moses weld y wlad wnaeth e addo

I'r pen