Diarhebion

Pennod 20

¹ Mae gwin yn gwawdio, a cwrw yn creu helynt;

dydy'r rhai sy'n meddwi ddim yn ddoeth.

² Mae brenin sy'n bygwth fel llew yn rhuo;

mae'r sawl sy'n ei wylltio yn mentro'i fywyd.

³ Mae gwrthod ffraeo yn beth call i'w wneud,

gall unrhyw ffŵl godi helynt.

⁴ Os nad ydy'r dyn diog yn aredig yn y gwanwyn,

pan ddaw'r cynhaeaf, fydd e'n cael dim byd.

⁵ Mae bwriad y meddwl dynol fel dŵr dwfn,

ond gall person deallus ei ddwyn i'r golwg.

⁶ Mae llawer o bobl yn honni bod yn ffrindiau triw,

ond pwy allwch chi ei drystio go iawn?

⁷ Pan mae rhywun yn byw bywyd cyfiawn a gonest,

mae ei blant wedi eu bendithio'n fawr.

⁸ Mae brenin sy'n eistedd ar yr orsedd i farnu

yn gallu gwahaniaethu rhwng drwg a da.

⁹ Oes unrhyw un yn gallu dweud,

“Dw i wedi cadw fy nghalon yn lân;

dw i'n hollol lân a heb bechod”?

¹⁰ Mae twyllo wrth bwyso a mesur

yn rywbeth sy'n gas gan yr ARGLWYDD.

¹¹ Mae'r ffordd mae person ifanc yn ymddwyn

yn dangos ydy e'n onest ai peidio.

¹² Y glust sy'n clywed a'r llygad sy'n gweld —

yr ARGLWYDD wnaeth y ddwy.

¹³ Paid bod yn rhy hoff o dy gwsg, rhag i ti fynd yn dlawd;

cadw'n effro, a bydd gen ti ddigon i'w fwyta.

¹⁴ “Dydy e ddim yn werth rhyw lawer,” meddai'r prynwr,

ond mae'n mynd i ffwrdd ac yn brolio'i hun am gael bargen.

¹⁵ Mae digonedd o aur i'w gael, a pherlau hefyd;

mae geiriau doeth yn beth llawer mwy prin.

¹⁶ Cymer ei wisg, gan ei fod wedi gwarantu benthyciad rhywun arall;

cadw hi'n warant os gwnaeth hynny dros wraig ddieithr.

¹⁷ Falle fod bwyd sydd wedi ei ddwyn yn flasus,

ond bydd dy geg yn llawn graean yn y diwedd.

¹⁸ Mae cyngor da yn gwneud i gynlluniau lwyddo;

ewch i ryfel gyda strategaeth glir.

¹⁹ Mae'r un sy'n hel clecs yn methu cadw cyfrinach;

paid cael dim i'w wneud â'r llac ei dafod.

²⁰ Os ydy rhywun yn melltithio ei dad neu ei fam,

bydd ei lamp yn diffodd mewn tywyllwch dudew.

²¹ Pan mae rhywun yn derbyn etifeddiaeth yn rhy hawdd,

fydd dim bendith yn y diwedd.

²² Paid dweud, “Bydda i'n talu'r pwyth yn ôl!”

Disgwyl i'r ARGLWYDD achub dy gam di.

²³ Mae twyllo yn gas gan yr ARGLWYDD;

dydy clorian dwyllodrus ddim yn beth da.

²⁴ Yr ARGLWYDD sy'n trefnu'r ffordd mae rhywun yn mynd;

sut all unrhyw un wybod beth sydd o'i flaen?

²⁵ Mae'n gamgymeriad i rywun gyflwyno rhodd i Dduw yn fyrbwyll,

a dim ond meddwl wedyn beth wnaeth e addo ei wneud.

²⁶ Mae brenin doeth yn gwahanu'r drwg oddi wrth y da,

ac yna'n troi'r olwyn sy'n eu dyrnu nhw.

²⁷ Mae'r gydwybod fel lamp gan yr ARGLWYDD,

yn chwilio'n ddwfn beth sydd yn y galon.

²⁸ Cariad a ffyddlondeb Duw sy'n amddiffyn y brenin;

a'i gariad e sy'n ei gadw ar yr orsedd.

²⁹ Mae pobl yn edmygu cryfder dynion ifanc,

ond gwallt gwyn sy'n rhoi urddas i bobl mewn oed.

³⁰ Mae dioddefaint a chleisiau yn cael gwared â drwg,

ac yn delio hefo'r person y tu mewn.

I'r pen