Diarhebion

Pennod 26

¹ Fel eira yn yr haf a glaw adeg cynhaeaf,

dydy parch ddim yn siwtio ffŵl.

² Fel aderyn y to yn gwibio heibio, neu wennol yn hedfan,

dydy melltith heb ei haeddu ddim yn gorffwys.

³ Chwip i geffyl a ffrwyn i asyn,

a gwialen i gefn ffyliaid.

⁴ Paid ateb ffŵl fel mae e'n siarad,

neu byddi di'n debyg iddo;

⁵ ateb ffŵl fel mae e'n siarad,

a bydd e'n meddwl ei fod e'n glyfar.

⁶ Mae anfon neges drwy law ffŵl

fel rhywun yn mwynhau gwneud niwed iddo'i hun.

⁷ Mae dihareb yn cael ei hadrodd gan ffŵl

fel coesau rhywyn cloff yn hongian yn llipa.

⁸ Does dim pwynt dangos parch at ffŵl;

mae fel rhwymo carreg yn y ffon dafl.

⁹ Mae dihareb yn cael ei hadrodd gan ffŵl,

fel draenen yn llaw meddwyn.

¹⁰ Mae'r un sy'n cyflogi ffŵl neu feddwyn

fel bwasaethwr yn anafu pawb sy'n mynd heibio.

¹¹ Mae ffŵl sy'n ailadrodd beth wnaeth e,

fel ci yn mynd yn ôl at ei chŵd.

¹² Mae mwy o obaith i ffŵl

nag i rywun sy'n meddwl ei fod yn gwybod popeth.

¹³ Mae'r diogyn yn dweud, “Mae na lew ar y ffordd!

Mae e'n rhydd yn y stryd!”

¹⁴ Mae diogyn yn troi ar ei wely

fel drws yn siglo'n ôl a blaen ar ei golfachau!

¹⁵ Mae'r diogyn yn estyn ei law am fwyd,

ond yn blino gorfod ei godi i'w geg.

¹⁶ Mae'r diogyn yn meddwl ei fod e'n gallach

na saith o bobl sy'n rhoi cyngor da.

¹⁷ Mae busnesa yn ffrae rhywun arall

fel gafael mewn ci peryglus wrth ei glustiau.

¹⁸,19 Mae twyllo rhywun arall ac wedyn dweud, “Dim ond jôc oedd e,”

fel dyn gwallgo yn taflu ffaglau tân a saethau marwol i bob cyfeiriad.

²⁰ Mae tân yn diffodd os nad oes coed i'w llosgi,

ac mae ffrae yn tawelu os nad oes rhywun yn hel clecs.

²¹ Ond mae rhywun sy'n dechrau ffrae

fel rhoi glo ar farwor neu goed ar y tân.

²² Mae gwrando ar glecs fel bwyd blasus,

ond mae'n gwneud drwg i rywun.

²³ Mae tafod sy'n rhy barod a bwriad sy'n ddrwg

fel farnis clir ar botyn pridd.

²⁴ Mae gelyn yn smalio,

ond ei fwriad ydy twyllo;

²⁵ paid â'i gredu pan mae'n dweud pethau caredig,

achos mae pob math o bethau ffiaidd ar ei feddwl.

²⁶ Mae'n cuddio ei gasineb trwy dwyll,

ond bydd ei ddrygioni yn dod yn amlwg i bawb.

²⁷ Mae rhywun yn gallu cloddio twll a syrthio i'w drap ei hun;

pan mae rhywun yn rholio carreg, gall rolio yn ôl drosto!

²⁸ Mae tafod gelwyddog yn casáu y rhai mae'n ei herlid;

ac mae seboni yn arwain i ddinistr.

I'r pen